در تاریخ 14 اسفند 1403، کارگاه بین المللی با عنوان «نقش پارک‌های علم و فناوری در توسعه زیست‌بوم نوآوری و پیش‌بینی روش‌های مدیریتی این سازمان‌ها در آینده» با تمرکز بر تجربیات کشور آلمان، به صورت مجازی توسط انجمن علمی پارک‌های فناوری و سازمان‌های نوآوری ایران (STPIA) و با همکاری معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مشارکت مرکز آیریس با شرکت بیش از 90 نفر بصورت مجازی برگزار گردید.

سخنران:

آقای André H.R. Domin، رئیس پارک علمی هایدلبرگ آلمان، عضو سابق هیأت مدیره انجمن بین‌المللی پارک‌های علمی و نواحی نوآوری (IASP) و از متخصصین برجسته در حوزه مدیریت پارک‌های علم و فناوری در آلمان.

تسهیلگر:

دکتر مصطفی کریمیان اقبال، عضو هیأت مدیره انجمن علمی پارک‌های فناوری و سازمان‌های نوآوری ایران (STPIA) و عضو سابق هیأت مدیره IASP.

محورهای کلیدی کارگاه به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

1. مدل پراکندگی پارک‌های علم و فناوری در آلمان

برخلاف تصور عمومی، پارک‌های علم و فناوری در آلمان به‌صورت متمرکز در یک نقطه از شهر مستقر نیستند، بلکه در نقاط مختلف پراکنده شده‌اند. این رویکرد منجر به تقویت ارتباط میان پارک و سایر نهادهای شهری شده و تعامل آن‌ها را با اکوسیستم نوآوری افزایش داده است.

2. الگوی همکاری دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری

تجربه پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان نشان داده است که ارتباط قوی میان پارک و دانشگاه، نقشی کلیدی در رشد اکوسیستم نوآوری ایفا کرده و موجب توسعه سریع‌تر آن شده است.

3. نقش سرمایه‌گذاران در توسعه پارک‌ها

سرمایه‌گذاران نه‌تنها به‌عنوان تأمین‌کنندگان مالی، بلکه به‌عنوان بخشی از زیست‌بوم پارک باید در فرآیند شکل‌گیری و توسعه پارک‌های علم و فناوری مشارکت فعال داشته باشند.

4. تکمیل اکوسیستم پارک‌های علم و فناوری

برای دستیابی به یک زیست‌بوم نوآوری پایدار، لازم است تمامی نیازهای کارآفرینان، از جمله فضاهای تجاری، خدمات رفاهی و حتی فروشگاه‌های ضروری، در محیط پارک‌های علم و فناوری تأمین شود.

5. مدل توسعه پارک‌های علم و فناوری در آلمان

در کشور آلمان، پارک‌های علم و فناوری بر اساس مدلی مشترک توسعه می‌یابند که شامل همکاری‌های گسترده بین دانشگاه‌ها، شهرها، شرکت‌های فناور و سرمایه‌گذاران است.

6. عناصر کلیدی در موفقیت پارک‌های علم و فناوری

افراد حقیقی، نهادهای حقوقی، مدیریت شهری، سرمایه‌گذاران و دانشگاه‌ها از جمله مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری و موفقیت پارک‌های علم و فناوری محسوب می‌شوند.

7. اهمیت ارتباطات بین‌المللی

مشارکت در رویدادهای بین‌المللی مانند کنفرانس IASP   ارتباط و بازدید از پارک های علم و فناوری و مشارکت در رویدادهای بین المللی فرصتی ارزشمند برای کسب تجارب موفق از سایر کشورها و به‌کارگیری آن‌ها در توسعه پارک‌های علم و فناوری در ایران است.

8. نقش افراد دارای تجارب بین‌المللی

افرادی که تجربه‌های بین‌المللی دارند، می‌توانند دانش خود را به کشور بازگردانده و نقش موثری در توسعه پارک‌های علم و فناوری ایفا کنند.

9. ایجاد زیست‌بوم کارآفرینی

توسعه زیست‌بوم کارآفرینی مستلزم سیاست‌های حمایتی مشخص، ایجاد زیرساخت‌های مناسب و مشارکت تمامی بازیگران اکوسیستم نوآوری است.

10. اهمیت ارزیابی مستمر اکوسیستم

بررسی مداوم عملکرد پارک‌های علم و فناوری و میزان تعامل آن‌ها با شهرداری، دانشگاه‌ها و سایر نهادهای مرتبط، برای بهینه‌سازی عملکرد این مراکز ضروری است.

11. نقش هوش مصنوعی در مدیریت پارک‌های علم و فناوری

با توجه به اهمیت هوش مصنوعی در تحولات علمی و صنعتی امروز، بهره‌گیری از این فناوری برای بهبود عملکرد و مدیریت پارک‌های علم و فناوری امری ضروری است.

12. آینده پارک‌های علم و فناوری

طراحی آینده پارک‌های علم و فناوری باید به گونه‌ای باشد که امکان رشد و توسعه پایدار را برای این مجموعه‌ها فراهم کند.

13. اهمیت فضای فیزیکی در پارک‌های علم و فناوری آینده

علی‌رغم توسعه فناوری‌های دیجیتال، فضای فیزیکی همچنان نقشی کلیدی در ایجاد تعاملات و شبکه‌سازی در زیست‌بوم نوآوری دارد.

14. ضرورت ارتباط دانشگاه‌ها با پارک‌های علم و فناوری

بدون ارتباط مؤثر میان دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری، امکان حل چالش‌های جامعه و توسعه پایدار این مراکز وجود نخواهد داشت.

15. نقش پارک‌های علم و فناوری در اکوسیستم منطقه‌ای

پارک‌های علم و فناوری باید نقش مؤثرتری در توسعه زیست‌بوم نوآوری منطقه‌ای ایفا کرده و به عنوان موتور محرک نوآوری در منطقه خود عمل کنند.

16. کاهش وابستگی پارک‌های علم و فناوری به دولت

یکی از مهم‌ترین تغییرات لازم برای پارک‌های علم و فناوری در ایران، حرکت به سوی استقلال مدیریتی و کاهش وابستگی به دولت است. تجربه پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان نشان داده است که با تکیه بر منابع محلی، این مراکز می‌توانند به‌صورت خلاقانه و مستقل فعالیت کنند.

17. ضرورت ایجاد تعامل پایدار بین بازیگران اکوسیستم نوآوری

ایجاد ارتباط مؤثر میان سرمایه‌گذاران، شرکت‌های فناور، دانشگاه‌ها و نهادهای دولتی، از جمله عوامل کلیدی در موفقیت پارک‌های علم و فناوری محسوب می‌شود.

18. نقش شرکت‌های بزرگ در حمایت از پارک‌های علم و فناوری

در برخی موارد، شرکت‌های بزرگ می‌توانند تأثیرگذاری بیشتری نسبت به دانشگاه‌ها در حمایت از پارک‌های علم و فناوری و توسعه اکوسیستم نوآوری داشته باشند.

نتیجه‌گیری:

این کارگاه با ارائه تجارب ارزشمند از کشور آلمان، مسیر روشنی را برای توسعه بهتر پارک‌های علم و فناوری  ترسیم نمود. استمرار چنین برنامه‌هایی می‌تواند نقش مهمی در پیشبرد زیست‌بوم نوآوری کشور ایفا کرده و بستری مناسب برای توسعه پایدار این اکوسیستم فراهم سازد.